Dwór Zieleniewskich w Trzebini
Trzebinia i jej dzieje zawsze były związane z górnictwem kruszców. Odnotowana w dokumentach w XIV w., należała do włości królewskich. W XV w. jej właścicielem był Mikołaj Kesinger, który uzyskał przywilej lokacyjny dla osady górniczej. Z nim też wiążą się początki dworu trzebińskiego. Miejscowość często zmieniała właścicieli; dłużej należała do Trzebińskich, którzy w XVII i XVIII w. rozbudowali dwór i ufundowali kościół parafialny. W 1817 r. Trzebinia stała się miastem, a na przełomie XIX i XX w. ważnym ośrodkiem przemysłowym.
DWÓR ZIELENIEWSKICH W TRZEBINI, fot. M. Klag (MIK, 2002) CC BY SA 3.0
Dwór wraz z przynależnym doń terenem zakupili w 1920 r. Zieleniewscy. Przeprowadzili remont zaniedbanego budynku oraz dokonali jego przebudowy. Po wojnie pozostał on w rękach Zieleniewskich, lecz na parterze dworu rezydowały różne instytucje. W 1983 r. właścicielem dworu stała się Gmina Trzebinia, która przeprowadziła prace renowacyjne. Dwór odzyskał dawną świetność i mieści dzisiaj w piwnicach restaurację i kawiarnię, na piętrach pokoje hotelowe, a w dawnej kaplicy muzeum regionalne. Działa tutaj również powołana w 1996 r. instytucja kultury „Dwór Zieleniewskich”, organizująca koncerty, wystawy, warsztaty i spotkania ze znanymi osobami.
Znajdujący się niedaleko centrum miasta dwór jest piętrowym, częściowo podpiwniczonym, murowanym budynkiem o tynkowanych ścianach, wzniesionym na planie prostokąta. Nakrywa go łamany dach polski z dzielącą połacie drewnianą ścianką zdobioną pilastrami i elementami geometrycznymi. Obecną postać zyskał dwór głównie dzięki rozbudowie z 1767 r. W jego bryłę włączone są starsze, XV-wieczne piwnice o ścianach z kamienia, nakryte sklepieniami kolebkowymi.
Piętro budynku ma charakter mezzanina, czyli pośredniej, niższej kondygnacji pomiędzy wyższymi. Od zajazdu prowadzi do dworu portyk czterokolumnowy z trójkątnym frontonem. Przy elewacji południowej, ogrodowej, znajduje się dobudowany w 1919 r., dwukolumnowy, piętrowy ganek z balkonem, a od strony wschodniej taras.
Wnętrza, urządzone współcześnie, w układzie dwutraktowym w części wschodniej i trzytraktowym w zachodniej, nakrywają stropy belkowe i sufity. W zachodniej części dworu znajduje się pomieszczenie – być może dawna kuchnia – nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. Wysoka na dwie kondygnacje sień wejściowa powstała w trakcie przebudowy w okresie międzywojennym.
Tekst: B. Sanocka (2008)
Licencja CC-BY-SA 3.0
Dwór Zieleniewskich w Trzebini
Trzebinia
Autor : (opracowanie) : Urząd Miasta Trzebinia : Wydział Marketingu Gminnego – Referat Promocji i Współpracy z Zagranicą
Wydawnictwo : skład i druk : Wydawnictwo GRAFIKON, tłumaczenie: Biuro Tłumaczeń Kumiria, dr Jacek Szczerbak; 34, [2] s. : il. (gł. kolor.) ; 30 cm, równol. tekst pol. i ang.
Miejsce wydania : [n.s]
Gmina Trzebinia : mapa turystyczna : skala mapy 1 : 25 000, plan miasta 1 : 10 000 : Informator Turystyczny, Szlaki Piesze i Rowerowe : GPS
Wydawnictwo: Wydawnictwo COMPASS : Kraków, Urząd Miasta w Trzebini, wyd. III, nr kat. 1 – 09 – 405
Miejsce wydania: Kraków, 2010
Dwór Zieleniewskich : Instytucja kultury w Trzebini
Wydawnictwo: Dwór Zieleniewskich w Trzebini, ulotka, il. barwne
Miejsce wydania: [Trzebinia, n.s.]
Ziemia Chrzanowska : mapa turystyczna : skala mapy : 1 : 25 000, plany miast 1 : 10 000
Wydawnictwo : Wydawnictwo COMPASS, nr kat. 80/2004
Miejsce wydania : Kraków, 2004
Ziemia chrzanowska i dolinki podkrakowskie : mapa turystyczna : skala 1 : 50 000
Wydawnictwo : Wydawnictwo Kartograficzne COMPASS nr kat. 226
Miejsce wydania : Kraków, 2007
Powiat chrzanowski : Alwernia, Babice, Chrzanów, Libiąż, Alwernia : mapa turystyczna, skala 1 : 30 000
Wydawnictwo : Kraków : COMPASS : na zlecenie Wydziału Promocji i Funduszy Pozabudżetowych Starostwa Powiatowego w Chrzanowie, wyd. I, nr kat. 1-08-258
Miejsce wydania : Kraków, 2008
Więcej niż Jura : przewodnik po ziemi chrzanowskiej
Autor : Piotr Grzegorzek
Wydawnictwo : Amistad Sp. z .o. – Program PolskaTurystyczna.pl, wyd. 2, 128 s., [8] s. tabl. fot. kolor. : fot., mapy, pl., rys. ; 18 cm (Przewodnik Turystyczny)
Miejsce wydania : Kraków, 2008
Ziemia chrzanowska na rowerze i pieszo : przewodnik turystyczny
Red.: Dariusz Faustmann, tekst, opisy tras : Dorota Trzmielewska, Agata Kapłon
Wydawnictwo : Wydawnictwo Compass, wyd. I, – 96 s. : fot. kolor., mapy rozkł., pl. ; 22 cm
Miejsce wydania : Kraków, 2010
hasło: Trzebinia
Publikowany: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. XII, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Warszawa, 1892
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. XII
Wydawnictwo: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, (przedruk z oryg., Druk. Wieku, 1892)
Miejsce wydania: Warszawa, 1977
Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975
Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953
Dwór Zieleniewskich : wczoraj i dzisiaj
Autor: Stanisław Orłowski
Wydawnictwo: na zlec. Urzędu Miasta w Trzebini: Wydawnictwo – Drukarnia PARADIS, 79, [1] s., [8] s. tabl. kolor. : il. ; 21 cm.
Miejsce wydania: Trzebinia, 2002
Powiat chrzanowski : Alwernia, Babice, Chrzanów, Libiąż, Trzebinia
Autor : Julita Kośka (oprac. tekstu), Przemysław Jaśko (tłum.)
Wydawnictwo : Lisiny : Wydawnictwo Julita : na zlec. Wydziału Promocji i Funduszy Pozabudżetowych Starostwa Powiatowego w Chrzanowie, 73, [2] s. : il. kolor. ; 17 cm, teksty w jęz. pol. i ang. tł. z pol.
Miejsce wydania : Śliwice, Chrzanów, 2007
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Dwór Zieleniewskich w Trzebini
Informacje praktyczne
Dostępność:
dostępny
Dane teleadresowe:
adres: ul. J. Piłsudskiego 47a, Trzebinia
gmina: Trzebinia
powiat: chrzanowski
GPS: N: 50° 9' 42", E: 19° 28' 18"
gospodarz: Trzebińskie Centrum Kultury w Trzebni
www: http://www.dwor.trzebinia.pl/index.htm
e-mail: [email protected]
telefon: 32 612 23 68
Obiekty w pobliżu:
- Zespół pałacowo-parkowy Potockich w Krzeszowicach
- Założenie pałacowo-parkowe w Młoszowej
- Kościół parafialny pw. św. Marcina w Krzeszowicach
- Architektura uzdrowiskowa – pałac Vauxhall, łazienki „Zofia” i park zdrojowy w Krzeszowicach
- Pałac Starzeńskich w Płazie
- Willa Domańskich w Nawojowej Górze
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88 |
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności