Pałac w Paszkówce
Pomimo swego położenia na granicy ziem historycznie przynależnych do Krakowa i do Śląska Paszkówka zawsze była związana z królewskim miastem. Ta znana już od czasów średniowiecznych wieś należała w 2. poł. XIII w. do Radwanitów, będących w służbie rycerskiej u Bolesława Wstydliwego. Kolejnymi właścicielami Paszkówki były rody Rusocickich, Paszkowskich i Żydowskich. W XIX w. wsią władali Pruszczyńscy i Rottermundowie, a pod koniec stulecia należała do Leonarda Wężyka i Ludwiki z Żeleńskich. Majątek pozostał własnością rodziny Wężyków do końca II wojny światowej.
Po przeprowadzeniu w 1948 r. parcelacji majątku, w budynku pałacowym ulokowano szkołę, później przychodnię zdrowia, a po remoncie w latach 70. – dom wypoczynkowy „Kasztelanka”. Na początku lat 90. pałac został opuszczony i dopiero w 1997 r. zyskał nowego właściciela, który przeprowadził w nim remont, przeznaczając go na hotel i centrum konferencyjne.
Kosztem ponad 100 tys. złotych reńskich Leonard Wężyk i jego żona Ludwika wznieśli murowany, neogotycki pałac. Wybudowany w latach 1865-1870, jest dziełem znanego krakowskiego architekta, Feliksa Księżarskiego, autora budynku Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wzniesiony według jego projektu, piętrowy pałac jest założony na planie wydłużonego prostokąta z wieloma ryzalitami. Główna elewacja jest niesymetryczna; do jej wschodniego skrzydła przylega ośmioboczna wieża mieszcząca klatkę schodową. Z zewnątrz ozdabiają budynek wieżyczki sterczynowe, gzymsy i fryz oraz dekoracyjny motyw głów pod oknami pierwszego piętra. Nad głównym wejściem znajduje się rzeźbiona tarcza z herbami właścicieli: wężem rodziny Wężyków i ciołkiem rodu Żeleńskich.
Wejście do pałacu prowadzi przez duże, dwuskrzydłowe drzwi ozdobione lwimi głowami do reprezentacyjnego hallu. Jego krzyżowo-żebrowe sklepienie wsparte jest na czterech kamiennych filarach (dzisiaj widoczne są dwa). Wejście na wprost wiedzie do ośmiobocznej sali o sklepieniu wspartym na jednym filarze. Szerokie schody z hallu prowadzą na piętro, gdzie znajduje się neorenesansowy, ośmioboczny salon z zachowaną, oryginalną dekoracją stropu i ścian, nazywany Salą Lustrzaną.
Tekst: B. Sanocka (2008)
Licencja CC-BY-SA 3.0
Pałac w Paszkówce
Budownictwo obronne i rezydencjonalne powiatu wadowickiego. Katalog
Autor: Mateusz Porębski
Wydawnictwo: Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Kalwarii Zebrzydowskiej
Miejsce wydania: Kalwaria Zebrzydowska, 2009
Atlas zabytków architektury w Polsce
Autor: Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Milanowska, Robert Pasieczny
Wydawnictwo: PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 2001
Pałace i zamki w Polsce. Dawniej i dziś
Autor: Krystyna Stępińska
Wydawnictwo: Krajowa Agencja Wydawnicza
Miejsce wydania: Warszawa, 1977
Katalog zabytków sztuki w Polsce : T. 1: Województwo Krakowskie, [1] Tekst, [2] Ilustracje
Red. : Jerzy Szablowski
Wydawnictwo : Państwowy Instytut Sztuki. Dział Inwentaryzacji Zabytków
Miejsce wydania : Warszawa, 1953
O siedzibach neogotyckich w Polsce
Autor: Tadeusz Stefan Jaroszewski
Wydawnictwo: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Miejsce wydania: Warszawa, 1981
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Pałac w Paszkówce
Informacje praktyczne
Dostępność:
ograniczona dostępność
Dane teleadresowe:
adres: Paszkowka 37
gmina: Brzeźnica
powiat: wadowicki
GPS: N: 49° 56' 16", E: 19° 40' 41"
gospodarz: Pałac w Paszkówce Zespół Hotelowo-Parkowy
e-mail: [email protected]
telefon: 33 872 38 00
Obiekty w pobliżu:
- Zespół pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej
- Zabudowa miasteczka Lanckorona
- Pałac w Ryczowie
- Zamek w Zatorze