XX Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, proj. M. Grochot (2018) ©

Już po raz 20. zapraszamy krakowian i gości do uczestnictwa w Małopolskich Dniach Dziedzictwa. Tegoroczna edycja odbędzie się pod hasłem: „Wolność krzepi!” – poznamy miejsca i bohaterów ściśle związanych z 20-leciem międzywojennym. Odzyskanie niepodległości po 123. latach, rozwój społeczno-gospodarczy, aktywność niezwykłych osobowości – wszystko to sprawia, że z podziwem patrzymy na ten czas i chętnie do niego wracamy. Tegoroczna edycja Dni Dziedzictwa odbędzie się w dwa majowe weekendy (19–20 i 26–27 maja), wraz z przewodnikami, animatorami zabaw i gier dla dzieci, naukowcami i pasjonatami różnych dziedzin zwiedzimy 11 zabytkowych obiektów, w tym miejsca na co dzień niedostępne. Udział w wydarzeniach jest bezpłatny, jednak na część z nich obowiązuje rezerwacja miejsc, która rozpocznie się 14 maja br. (przed pierwszym weekendem) i 21 maja (przed drugim weekendem) przez stronę www.dnidziedzictwa.pl

Historia, nauka i walka o prawa obywatelskie kobiet
31 października 1918 roku Kraków ogłasza swoją niepodległość, ziemie polskie co prawda znajdują się wciąż pod okupacją zaborców, ale w Krakowie powiewają już polskie flagi. W magistracie przy placu Wszystkich Świętych do władzy dochodzi Polska Komisja Likwidacyjna, mająca za zadanie zniesienie austriackich urzędów na terenie Galicji. W jej prezydium zasiada Wincenty Witos, chłop z Wierzchosławic, przyszły trzykrotny premier Polski i charyzmatyczny przywódca ruchu ludowego. Jego dom rodzinny i muzeum jego imienia znajdą się na trasie zwiedzania (26-27 maja 2018 r.).
I wojna światowa wstrzymała otwarcie Akademii Górniczej (obecnie Akademii Górniczo-Hutniczej)
i dopiero w 1918 Komitet Organizacyjny uczelni rozpoczął nabór na rok akademicki, a jego uroczystego otwarcia dokonał w 1919 roku marszałek Piłsudski. Podczas Dni Dziedzictwa posłuchamy o ciekawej historii budowy gmachu uczelni, zejdźmy pod ziemię do kopalni, zobaczmy bogate zbiory geologiczne, techniczne i artystyczne oraz weźmy udział w fascynujących pokazach np. z ciekłym azotem w roli głównej! (26-27 maja 2018 r.).
Co prawda wolność krzepi ale rzeczywistość lat 20-tych była dość niewesoła: brakowało jedzenia, nie było węgla do ogrzewania mieszkań ani gazu do gotowania, szalała drożyzna i co najgorsze wybuchały epidemie chorób zakaźnych m. in. hiszpanka czy tyfus. Szczepionki przeciw epidemiom produkowały Zakłady szczepionek i surowic profesora Odona Bujwida, mieszczące się przy ulicy Lubicz 34. Żona profesora Kazimiera Bujwidowa natomiast zapisała się w historii walki o prawa obywatelskie kobiet, to m.in. dzięki niej kobiety w 1918 roku zdobyły prawa do udziału w wyborach. Przy Lubicz 34, czekają na nas zajęcia na temat bakterii oraz nauka języka … esperanto, którego Odon Bujwid był wielkim propagatorem (26-27 maja 2018 r.).

Zostań detektywem
Kraków w XIX wieku był miastem twierdzą, z tego powodu na jego terenie armia austro-węgierska wzniosła wiele fortów. Niektóre z nich odegrały ważną rolę w obronie miasta przed Rosjanami w 1914 roku jak Fort 50 ½ O Barycz (inaczej zwany też Kosocice). Zapraszamy do eksplorowania go w towarzystwie specjalistów, nie zabraknie także atrakcji dla dzieci – odbędą się warsztaty „Buszując w forcie” i „Budowanie rakiet wodnych”. Powstanie też specjalnie przygotowana na tegoroczne Dni Dziedzictwa wystawa (19-20 maja 2018 r.).
Bronowice kojarzą się z dworkami: Tetmajerówką i Rydlówką, znanymi z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, nieliczni wiedzą, że zachwycających posiadłości w Bronowicach jest więcej. Podczas Dni Dziedzictwa będzie można odwiedzić, na co dzień zamknięty, Dworek Rutkowskich projektu Józefa Gałęzowskiego, czołowego architekta międzywojnia. Dworek należy do Instytutu Farmakologii PAN, mieści się w nim Zakład Fitochemii, gdzie bada się skład chemiczny niektórych roślin, w ogrodzie dworku czekają na nas warsztaty botaniczne, kawiarenka i … gra detektywistyczna dla najmłodszych (19-20 maja 2018 r.).

Piec kręgowy, balony, szybowiec i muzyka z kocyka
We wsi Płaza pod Chrzanowem zapraszamy do obejrzenia wyjątkowego zabytku techniki – pieca kręgowego, służącego do wypalania wapna, który jest najlepiej zachowanym tego typu piecem w Polsce i unikatem w skali europejskiej. Zbudowany pod koniec XIX wieku piec na pierwszy rzut oka przypomina sporych rozmiarów drewnianą stodołę, jednak to tutaj przez dziesięciolecia powstawał doskonałej jakości produkt wykorzystywany w budownictwie, przemyśle i rolnictwie odradzającego się, po okresie zaborów i I wojny, nowego państwa (19-20 maja 2018 r.).
Tymczasem pod koniec lat 20. XX wieku w Tarnowie, Ignacy Mościcki, prezydent II RP i chemik z wykształcenia zdecydował o budowie Państwowej Fabryki Związków Azotowych. Na terenie o powierzchni 670 ha w ciągu trzech lat zbudowano fabrykę wokół której szybko powstały funkcjonalne osiedla mieszkaniowe, gospodarstwo rolne z własnym warzywnikiem oraz poletka doświadczalne. Była to jedna z największych inwestycji w międzywojniu w Polsce i jedna z najnowocześniejszych w Europie.
W czasie majowego weekendu (26-27 maja 2018 r.) będzie można zwiedzić Mościce wraz z zabytkową willą Eugeniusza Kwiatkowskiego, ówczesnego dyrektora fabryki. Do święta włączyło się także Centrum Sztuki Mościce i na jego terenie odbędzie się balonowy piknik w stylu retro z mini lotniskiem przygotowanym przez Mościcki Klub Balonowy, będzie można obejrzeć w nim sprzęt lotniczy, szybowiec Foka 4, symulatory lotu, żyroskopy, a także zobaczyć balonowe treningi pokazowe. Dodatkowo Centrum Sztuki Mościce zaprasza (odpłatnie) na fajfy (tańce) oraz na „muzykę z kocyka”, czyli koncert – koncert zespołu Bartek Szu & Te Fajne Dziewczyny.

Kościoły i escape game z Napoleonem Żabą
W Racławicach koło Olkusza będzie można zwiedzić drewniany kościół pw. Narodzenia NMP z 1615 roku razem z cennym wyposażeniem (19-20 maja 2018 r.), a w Zbylitowskiej Górze pod Tarnowem w powiecie tarnowskim Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – budowlę powstałą po I wojnie światowej, według projektu krakowskiego architekta Ludwika Wojtyczko. Nowego kształtu artystycznego kościół nabrał w latach 50. za sprawą prof. Jerzego Nowosielskiego.
Natomiast na terenie dworu rodziny Żabów w Zbylitowskiej Górze odbędzie się zabawa typu escape game, w której dzieci będą mogły rozwikłać zagadkę tajemniczego dworu – niegdyś wypełnionego starymi księgami pozostawionymi m.in. przez Napoleona Żabę, podróżnika i naukowca, propagatora mnemotechniki. Na dorosłych czekają oprowadzania z przewodnikiem i wystawa pamiątek rodziny Żabów.

Bezpłatna publikacja
Podobnie jak co roku wydarzeniom Małopolskich Dni Dziedzictwa będzie towarzyszyć okolicznościowe wydawnictwo, tym razem w beletrystycznej formie: o obiektach i ich historii napisał Jakub Kornhauser, krakowski poeta, tłumacz, eseista, krytyk literacki i literaturoznawca, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Książka będzie dostępna w punktach informacji MIK oraz w wersji elektronicznej na stronie www.dnidziedzictwa.pl

19–20 maja 2018

TRASA KRAKOWSKA I

  • Fort 50 ½ O Barycz w Krakowie
  • Dworek Rutkowskich w Krakowie-Bronowicach

TRASA ZACHODNIA

  • Kościół pw. Narodzenia NMP w Racławicach k. Olkusza
  • Piec kręgowy w Płazie

26–27 maja 2018

TRASA KRAKOWSKA II

  • Kamienica Bujwidów w Krakowie
  • Gmach główny Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie

TRASA WSCHODNIA

  • Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i dwór Żabów w Zbylitowskiej Górze
  • Willa Eugeniusza Kwiatkowskiego w Tarnowie-Mościcach
  • Dom rodzinny i Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach

ZOBACZ PROGRAM


MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności