W przeszłości Prądnik nazywany był „życiodajną tętnicą” Krakowa. Określenie to zawdzięcza zapewne istnieniu dużej liczby zakładów wodnych, zlokalizowanych wzdłuż jego koryta i napędzanych siłą przepływającej wody. Były to głównie kuźnie, papiernie, folusze, gdzie obrabiano sukno, szabelnie, w których wykonywano białą broń, browary, gorzelnie oraz prochownie, tartaki i młyny wodne, stanowiące niegdyś bardzo istotne zaplecze przemysłowe i spożywcze Krakowa.

OSADA MŁYNARSKA BORONIÓWKA W GRODZISKU, fot. W. Szczekan (MIK, 2016) CC BY SA 3.0

Na malowniczo położoną zagrodę Boroniówka w Grodzisku, należącą do rodziny Piwowarskich, składa się oprócz młyna także działający tartak wodny, stodoła i dawny dom młynarza wyposażony w piec chlebowy.

Historia tego miejsca sięga prawdopodobnie XV wieku. Jego pierwszymi właścicielkami były siostry klaryski z pobliskiej Skały. Siostry cieszyły się królewskimi przywilejami, w związku z czym zakładały wsie, budowały browary i młyny, które najczęściej oddawały w dzierżawę w zamian za opłatę w zbożu i kaszy. Wiemy, że w pierwszej połowie XIX wieku klaryski przekazały młyn i tartak wodny w arendę rodzinie Boroniów. Niestety w drugiej połowie XX wieku nastąpiło gwałtowne załamanie się młynarstwa w Dolnie Prądnika na skutek wprowadzenia bardzo niekorzystnego prawa gospodarczego. Zagroda będąca w rękach kolejnego pokolenia Boroniów zaczęła popadać w ruinę. Sytuacja ulega zmianie dopiero kilka lat temu, gdy osadę kupiła rodzina Piwowarskich. Podnieśli oni gospodarstwo z ruiny i, co najważniejsze, uruchomili młyn i tartak wodny. Dzięki ich zapałowi i pasji udało się przywrócić kilkusetletnią młynarską tradycję tego miejsca.

Autor: Paulina Kasprzycka, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2016)

CZYTAJ WIĘCEJ

Licencja CC-BY-SA 3.0