zabytek
Tagi
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
Dwór w Dołędze
W płaskim krajobrazie, w widłach Wisły i Dunajca, otoczony drzewami stoi skromny dwór o charakterystycznej, tradycyjnej formie siedziby szlacheckiej. Ma drewniane, bielone ściany i wysoki dach kryty gontem. Od frontu znajduje się ganek oparty na dwóch filarach i obrośnięty dzikim winem, a przed nim – kolisty gazon.
DWÓR W DOŁĘDZE, fot. M. Klag (MIK, 2005) CC BY SA 3.0
Pierwszy dwór w Dołędze postawiono ok. 1820 r., kiedy to wieś została zakupiona przez prywatnych właścicieli (podczas licytacji dóbr kościelnych przejętych przez rząd austriacki). Wcześniej Dołęga należała do posiadłości biskupstwa krakowskiego. Obecny dwór został wybudowany w połowie XIX w. przez Mariannę Pikuzińską Güntherową. Córka Marianny i Aleksandra Günthera, Maria Güntherówna, wyszła za mąż za pisarza Ignacego Maciejowskiego („Sewera”). Na przełomie XIX i XX w. w dworze bywali Adam Asnyk, Włodzimierz Tetmajer, Lucjan Rydel, Stanisław Przybyszewski, a także młody Stanisław Wyspiański.
Majątek nie został rozparcelowany po II wojnie światowej i aż do lat 70. XX w. był własnością Jadwigi z Wolskich Tumidajskiej, która odziedziczyła go po przodkach. W 1975 r. przekazała ona dwór państwu z przeznaczeniem na muzeum. Po remoncie, w 1981 r. dwór został uroczyście otwarty jako oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie.
Modrzewiowy, parterowy dwór zbudowano w konstrukcji zrębowej na planie podkowy. Główny trakt z gankiem, mieszczący jadalnię, salon i gabinet, pełnił rolę reprezentacyjną. Skrzydła były prywatną przestrzenią gospodarzy: we wschodnim skrzydle znajdowały się sypialnie, a w zachodnim – kuchnia i spiżarnia.
W salonie, urządzonym meblami biedermeierowskimi i secesyjnymi, można obejrzeć fotografie rodzinne mieszkańców dworu oraz ich przyjaciół bywających w Dołędze. Narożny gabinet, wyposażony XIX-wiecznym kompletem mebli z orzecha, mieści pamiątki związane z powstaniem styczniowym i rabacją chłopską. Z gabinetu prowadzi wejście do pokoju, w którym zgromadzono meble i pamiątki z krakowskiego mieszkania prof. Michała Siedleckiego, wybitnego biologa i podróżnika (męża Ireny, siostry Jadwigi Tumidajskiej). Ostatni pokój ekspozycji – sypialnię Jadwigi urządzoną secesyjnymi meblami – zdobią obrazy autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. W zabytkowych wnętrzach zachowały się także piece kaflowe z połowy XIX w.
Autor: Barbara Sanocka, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2008), aktualizacja: Karolina Pachla-Wojciechowska, Małopolski Instytut Kultury w Krakowie (2012)
Licencja CC-BY-SA 3.0
Dwór w Dołędze
Szlak Architektury Drewnianej – Małopolska
Autor : oprac. tekstów Bartłomiej Cisowski et al.
Wydawnictwo : Wyd. 2. – Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, – 333, [5] s. : il. ; 23 cm., ISBN 978-83-60538-61-6
Miejsce wydania : Kraków, 2010
Portrety Stanisława Wyspiańskiego z dworu w Dołędze
Autor : Adam Bartosz Publikowany : Rocznik Tarnowski : 1990 / [red. Stanisław Potępa], wyd.: Tarnów : Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne : Muzeum Okręgowe, 1990, s. 161 – 163
Szlak Architektury Drewnianej : mapa : 1 : 200 000
Autor: tekst na podst.: Szlak Architektury Drewnianej / T. Śledzikowski/
Wydawnictwo: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Środowiska i Rozwoju Wsi
Miejsce wydania: Kraków, 2004
Wersja cyfrowa publikacji:
Dwór w Dołędze : informator
Autor: Andrzej Leo
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, [red. Stanisław Potępa], [12] s. : rys. ; 15 x 21 cm
Miejsce wydania: Tarnów, 1981
Dwór w Dołędze
Autor: Andrzej Leo
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, (Tarnów : DNar 16), [fot. W. Dudziak, A. Bartosz], [28] s. : fot., portr. ; 28 cm.
Miejsce wydania: Tarnów, 1982
Dwór w Dołędze
Autor: Władysław Konieczny
Wydawnictwo: Tarnów : S-can Wydawnictwo, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, opracowanie graficzne, skład, łamanie: Katarzyna Kobylańska, redakcja i korekta: Dariusz Kobylański, Władysław Konieczny, wydanie I, s. 95, [1] : il. kolor., 22 cm. Publikacja współfinansowana przez Starostwo Powiatowe w Brzesku i Urząd Gminy w Szczurowej
Miejsce wydania: Tarnów, 2009
Brzesko i okolice. Przewodnik turystyczny
Autor: tekst i zdjęcia Paweł Bielak
Wydawnictwo: Wydawnictwo Progress. projekt Maciej Własnowolski, skład: Anita Własnowolska – Bielak, druk: drukarnia Skleniarz: Kraków, publikacja została wydana pod patronatem Starostwa Brzeskiego oraz Wójta Gminy Borzęcin, 204 s. [4 nlb], il. kolor.: zdj.
Miejsce wydania: Kraków, 2011
Polska. Najciekawsze muzea
Autor: Maria Sołtysiak, Katarzyna Wierzbicka
Wydawnictwo: Sport i Turystyka MUZA S.A.
Miejsce wydania: Warszawa, 2003
Moje miejsce. Między dworem a wsią
Autor: Krystyna Pawłowska
Publikowany: Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni, nr 4, R. 2003
Oblicza polskiego dworu
Autor: Stanisław Markowski, Maciej Rydel
Wydawnictwo: Migut Media S.A.
Miejsce wydania: Warszawa, 2003
Dwór w Dołędze: informator z krótkim przewodnikiem po ziemi szczurowskiej i okolicach : english summary
Autor: Władysław Konieczny
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, [red. Stanisław Kuboń], bibliogr. s. 35, Summ., 38, [1] s. : fot. ; 21 cm.
Miejsce wydania: Tarnów, 1995
Dwory i dworki w Polsce
Autor: Tadeusz Stefan Jaroszewski
Wydawnictwo: Sport i Turystyka MUZA S.A.
Miejsce wydania: Warszawa, 1997
Szlak Architektury Drewnianej : Małopolska
Autor : Bartłomiej Cisowski, Marta Duda ; współpr. Paulina Wawrzak ; konsult. merytor. Tadeusz Śledzikowski ; red. map Aurelia Hołubowska
Wydawnictwo : Kraków : Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Edukacji i Kultury. Zespół ds. Turystyki, – 295 s. : il., mapy ; 24 cm., ISBN 83-89283-52-2
Miejsce wydania : Kraków, 2005
Małopolskie muzea na wolnym powietrzu: architektura drewniana
Autor: Joanna Hołda et al. (tekst)
Wydawnictwo: Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Woj. Małopolskiego
Miejsce wydania: Kraków, 2008
Dwór w Dołędze
Informacje praktyczne
Dostępność:
dostępny
Dane teleadresowe:
adres: Dołęga 10, Zaborów
gmina: Szczurowa
powiat: brzeski
GPS: N: 50° 8' 3", E: 20° 42' 0"
gospodarz: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
www: http://www.muzeum.tarnow.pl/oddzialy.php?id=
e-mail: [email protected]
telefon: 14 671 54 14
Obiekty w pobliżu:
- Dwór w Łęgu Tarnowskim
- Muzeum Jana Wnęka w Odporyszowie
- Synagoga i Dom Modlitwy w Dąbrowie Tarnowskiej
- Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu
- Dawne opactwo Norbertańskie w Hebdowie
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88 |
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności