Zamek w Dębnie

Zamek w Dębnie niedaleko Brzeska jest jednym z nielicznych zabytków świeckiej architektury polskiej późnego średniowiecza, który zachował pierwotny, prawie nie zmieniony wygląd. Jest on położony na niewielkim wzniesieniu, w otoczeniu drzew, a w jego pobliżu rozciąga się kilkuhektarowy park z aleją jesionów.

ZAMEK W DĘBNIE, fot. M. Klag (MIK, 2002) CC BY SA 3.0

Dębiński zamek odnotowano w dokumentach już na początku XIV w., a związaną z nim wieś – w 1357 r., kiedy to została ona przeniesiona na prawo niemieckie. Dobra te należały wówczas do rodu Odrowążów. W 2. poł. XV w. otrzymał je drogą sukcesji Jakub z Dębna, kasztelan krakowski, wybitny polityk i dyplomata na dworze króla Kazimierza Jagiellończyka.

Wzniósł on obecny zamek w latach 1470-1480, w posiadaniu rodu Dębińskich (przyjęli oni nazwisko od miejsca siedziby) pozostał on do 1583 r. Później znalazł się w rękach starosty lanckorońskiego Franciszka Wesseliniego, a ten przekształcił zamek w renesansową rezydencję. W XVII i XVIII w. należał do rodziny Tarłów, potem jego właścicielami byli m.in. Lanckorońscy i Jastrzębowscy. Od 1976 r. znajduje się tutaj Oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Posadowiony na kamiennych fundamentach zamek jest zbudowany z cegły, ściany zdobią wzory z zendrówek oraz bogata kamieniarka. Składa się z czterech piętrowych, jednotraktowych, połączonych ze sobą budynków, zgrupowanych wokół czworobocznego dziedzińca. Naroża części zachodniej wzmocnione są basztami, a na ścianach wschodniej części, po stronie północnej i południowej, znajdują się wykusze. Wejście na dziedziniec prowadzi przez barokowy portal z herbem Topór (rodu Tarłów). Na poziomie piętra dziedziniec obiegają w trzech skrzydłach drewniane krużganki.

Wewnątrz zamku szczególnie warte zobaczenia są komnaty piętra w części wschodniej, zdobione gotyckimi, kamiennymi detalami. Niezwykle bogata jest zwłaszcza dekoracja wykuszy tych sal. Z zewnątrz zdobią je maswerki, wić roślinna oraz herby. Wewnątrz, we wnękach mieszczą się kamienne ławy, a na ścianach można dostrzec liczne rzeźbiarskie detale. W zamku można podziwiać również dzieła epok późniejszych: renesansowe obramienia okien i reszty dekoracji sgraffitowej, barokowe portale, a także sklepienia sal parteru pochodzące z XVI-XIX w. Wnętrza komnat urządzono tak, by odtworzyć wygląd dostatniej siedziby szlacheckiej z czasów między XV a XVIII w.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Licencja CC-BY-SA 3.0

Zamek w Dębnie

Muzeum Zamek w Dębnie
Autor : oprac. Lidia Luchter – Krupińska, fot. Jacek Pięciak, Andrzej B. Krupiński, Lidia Krupińska
Wydawnictwo : skład : „SCAN” Wydawnictwo s.c. , druk : Brzeska Oficyna Wydawnicza [składanka]
Miejsce wydania : Brzesko , 2002

Dębno : Szlakiem dębińskiej architektury, śladami Świętych, szlakiem przodków – (Pierścień św. Kingi)
Autor : opracowanie trasy Julita Kwaśniak, projekt graficzny  Rafał Sosin
Wydawnictwo : Kraków : Małopolski Instytut Kultury, składanka towarzysząca projektowi „Pierścień Świętej Kingi” : organizator MIK, partnerzy : Muzeum Okręgowe w Tarnowie – Oddział Zamek w Dębnie, Urząd Gminy Dębno, Drużyna Rycerska Jakuba Odrowąża
Miejsce wydania : Kraków, 2008

Muzeum Zamek w Dębnie
Autor : oprac. Lidia Luchter – Krupińska, fot. Jacek Pięciak, Jacek Płaneta, Andrzej B. Krupiński
Wydawnictwo : skład : „SCAN” Wydawnictwo s.c. , druk : Brzeska Oficyna Wydawnicza [składanka]
Miejsce wydania : Brzesko , 200o

Dębno – niezwykła wieś : W 735 rocznicę istnienia (1274 – 2009)
Autor : Lidia Luchter – Krupińska
Wydawnictwo : Dębno : Urząd Gminy Dębno, – 47 s. : il. kolor. ; 16×23 cm., bibliografia  s. 44.
Miejsce wydania : Dębno, 2009

Dębno 1923 r. : artystyczny przystanek młodych malarzy krakowskich na drodze do sławy
Autor : Lidia Luchter – Krupińska
Wydawnictwo : Brzesko : Starostwo Powiatu Brzeskiego : Urząd Gminy w Dębnie : Muzeum Okręgowe w Tarnowie, – 84 s. : il. (w tym kolor.) ; 21 cm
Miejsce wydania : Brzesko, 2008

Powiat Brzeski
Autor : oprac. Mirosław Kowalski
Wydawnictwo :  skład, łamanie i druk : Drukarnia Milenium w Dębicy,  zdjęcia : Mirosław Kowalski oraz z Archiwum  Starostwa Powiatowego w Brzesku i samorządów gminnych powiatu brzeskiego, ryciny Andrzej B. Krupiński, wprowadzenie : Starosta brzeski, burmistrzowie i wójtowie powiatu brzeskiego, reklama i  promocja : Bogumiła Stroińska, Anna Struzik, [Folder Brzeski], streszcz. w jęz. angielskim – 34, il., 29 cm
Miejsce wydania : Dębica, [2007]

: Akwarele Andrzeja B. Krupińskiego
Autor : rysunki i teksty dr Andrzej Krupiński
Wydawnictwo : Wola Dębińska : Urząd Gminy Dębno, wydanie pierwsze, opracowanie i redakcja wydania : GAMAR s.c. A. Pulit, G. Pulit, tekst :  – 36 s., 29 k. luzem : akwarele, 29 cm, copyright by Urząd Gminy Dębno,
Miejsce wydania : Dębno, 2008

Dzieje sztuki
Autor : Marian Kornecki                                                                                  Publikowany : Województwo tarnowskie : monografia / pod red. Jadwigi Warszyńskiej ; Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie. Komisja Nauk Geograficznych, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw. Polskiej Akademii Nauk, 1988, s. 167 – 177

Brzesko i okolice. Przewodnik turystyczny
Autor: tekst i zdjęcia Paweł Bielak
Wydawnictwo: Wydawnictwo Progress. projekt Maciej Własnowolski, skład: Anita Własnowolska – Bielak, druk: drukarnia Skleniarz: Kraków, publikacja została wydana pod patronatem Starostwa Brzeskiego oraz Wójta Gminy Borzęcin, 204 s. [4 nlb], il. kolor.: zdj.
Miejsce wydania: Kraków, 2011

O kilku obiektach zabytkowych znajdujących się pod opieką Stowarzyszenia Historyków Sztuki. (Streszczenie referatu wygłoszonego na XXIV Sesji Naukowej SHS w dniu 22 listopada 1974 r.). Kronika Stowarzyszenia Historyków Sztuki
Autor: Halina Fidenkiewicz
Publikowany: Biuletyn Historii Sztuki, Warszawa 1976, Rok XXXVIII, nr 1, s. 87-92, wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki

Krajobraz kulturowy Polski : Województwo Małopolskie
Red.: Janusz Bogdanowski
Wydawnictwo : Stowarzyszenie „Kultura i Natura” im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Wydawnictwo VADEMECUM, druk: Drukarnia Skleniarz, 240 s., [8] s. tabl., [1] k. mapa luz. : il. ; 23 cm. – (Biblioteka Stowarzyszenia „Kultura i Natura” ; t. 1)
Miejsce wydania : Kraków, Warszawa, 2001

Zamek w Dębnie w szkicowniku Jana Matejki
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Tarnów, 1984

Dawne wnętrza gospodarcze zamku w Dębnie. 2. Kuchnia
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Tarnów, 1998

Zamek w Dębnie
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Kraków, 1985

Poczet pań i panów na Dębnie: z uwzględnieniem ich najważniejszych gości
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Wydawnictwo “S–Can”
Miejsce wydania: Tarnów, 2005

Dawne wnętrza gospodarcze zamku w Dębnie. 4. Spiżarnia z apteką domową
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Tarnów, 1998

Dawne widoki zamku w Dębnie, cz. 1: Malarstwo, rysunek, grafika
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Tarnów, 1990

Drzewo genealogiczne rodu Tarłów
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, 2008, R. 32, nr 5, s. 16-17

Działalność gospodarcza i kulturalna Jakuba z Dębna
Autor: Feliks Kiryk
Wydawnictwo: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie
Miejsce wydania: Kraków, 1965

Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka
Autor: Feliks Kiryk
Wydawnictwo: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN (Prace Komisji Nauk Historycznych nr 18)
Miejsce wydania: Wrocław, 1967

Dwór murowany w Polsce w wieku XVI (wieża, kamienica, kasztel)
Autor: Teresa Jakimowicz
Wydawnictwo: Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk o Sztuce, PWN, (Seria: Prace Komisji Historii Sztuki, T. X)
Miejsce wydania: Warszawa-Poznań, 1979

Dwór obronny w Dębnie
Autor: Zbigniew Bocheński
Wydawnictwo: Druk. Muzeum Przemysłowego
Miejsce wydania: Kraków, 1926

Zamek w Dębnie
Autor: Zbigniew Bocheński, Stefan Świszczowski
Wydawnictwo: Związek Historyków Sztuki i Kultury [Odbitka z: Pamiętnik Związku Historyków Sztuki i Kultury]
Miejsce wydania: Warszawa, 1948

Znaki kamieniarskie na zamku w Dębnie
Autor: Andrzej Laskowski
Publikowany: nadbitka z „Teki Krakowskie”, 10/1999

Jubileusz Muzeum Zamkowego w Dębnie (30-lecie Muzeum Zamkowego w Dębnie)
Publikowany: Spotkania z Zabytkami, R. 2008, z. 5, t. 32

Dębno. Przewodnik
Autor: Lidia Luchter-Krupińska
Wydawnictwo: Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Miejsce wydania: Tarnów, 2006

Zabytki na trasach turystycznych województwa krakowskiego
Red. : Janusz Smólski
Wydawnictwo : Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa – Książka – Ruch”, [120] s., [1] k. tabl. złoż : fot., il., mapa ; 30 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1975

Atlas zabytków architektury w Polsce
Autor: Jerzy Zygmunt Łoziński, Adam Miłobędzki
Wydawnictwo: „Polonia”
Miejsce wydania: Warszawa, 1967

Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej
Autor: Marian Kornecki
Wydawnictwo: Wydział Kultury Prezydium WRN w Krakowie. Wojewódzki Konserwator Zabytków
Miejsce wydania: Kraków, 1966

Słownik historyczno- geograficzny ziem polskich w średniowieczu, T. V: Małopolska- woj. krakowskie, cz. I, z. 3
Autor: Jacek Laberschek, Zofia Leszczyńska-Skrętowa, Franciszek Sikora, red. Jerzy Wiśniewski
Wydawnictwo: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Miejsce wydania: Wrocław- Warszawa- Kraków- Gdańsk, 1985

Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego
Autor: Stanisław Kołodziejski
Wydawnictwo: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego
Miejsce wydania: Warszawa, 1994

Pomniki sztuki w Polsce, T.1 : Małopolska
Autor :  Zygmunt Jerzy  Łoziński
Wydawnictwo : Arkady- XXVII, 489 s., 3 mapy luz. : fot., pl., rys. ; 20 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1985

O pracach konserwatorskich przy malowidłach ściennych na terenie województwa krakowskiego w latach 1945-1957
Autor: Aleksandra Kydryńska
Publikowany: Wiadomości Konserwatorskie, red. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie, wyd. Wydawnictwo Wydziału Kultury Prezydium WRN, Kraków, 1958, s. 50-66

Zamki i obiekty warowne ziemi krakowskiej
Autor: Agnieszka Sypek, Robert Sypek
Wydawnictwo: Almapress
Miejsce wydania: Warszawa, 2004

Duchy polskie czyli krótki przewodnik po nawiedzanych zamkach, dworach i pałacach
Autor: Bogna Wernichowska, Maciej Kozłowski
Wydawnictwo: PTTK “Kraj”
Miejsce wydania: Warszawa, 1983.

Zamki i twierdze w Polsce. Historia i legendy
Autor: Ryszard Rogiński
Wydawnictwo: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych
Miejsce wydania:Warszawa, 1990.

Zamki w dziejach Polski i Słowacji. Między Wisłą a Hornadem. cz.I: Od czasów najdawniejszych do 1500 r.
Autor: Krzysztof Moskal
Wydawnictwo: Fundacja
Miejsce wydania: Nowy Sącz, 2004

Przewodnik po muzeach i zbiorach w Polsce
Autor : Stanisław Lorentz
Wydawnictwo : Warszawa : Wydawnictwo „Interpress”, wyd. 3 uzup., 520, [4] s., [132] s. tabl. (w tym 60 s. kolor.), 1 k. mapa kolor. : il., fot., pl., portr. ; 23 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1982

Zamki i ich tajemnice. Przewodnik
Autor: Tomasz Jurasz
Wydawnictwo: Iskry
Miejsce wydania: Warszawa, 1972

Zamki w Polsce
Autor: Bohdan Guerquin
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1984

Zamki w Polsce
Autor: Bohdan Guerquin
Wydawnictwo: Arkady
Miejsce wydania: Warszawa, 1974

Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów. Zarys dziejów
Autor: Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1993

Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971

Sztuka Ziemi Krakowskiej
Autor : Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki
Wydawnictwo : Wydawnictwo Literackie, 743, [1] s. : il. ; 25 cm
Miejsce wydania : Kraków, 1982

Zamek w Dębnie

Informacje praktyczne

Dostępność:

dostępny

Dane teleadresowe:

adres: Dębno 189

gmina: Dębno

powiat: brzeski

GPS: N: 49° 57' 50", E: 20° 43' 0"

gospodarz: Muzeum Okręgowe w Tarnowie

www: http://www.muzeum.tarnow.pl/oddzialy.php?id=4

e-mail: [email protected]

telefon: 14 665 80 35

Obiekty w pobliżu:

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności