Ten lądowy pancernik – sklasyfikowany przez Austriaków jako Gürtelhauptwerk, czyli fort główny – powstał w latach 1897-98. Wraz z sąsiednim fortem 50½ West „Kosocice” strzegł południowo-wschodniego narożnika twierdzy. Po mobilizacji czterech oficerów miało dowodzić załogą złożoną ze 113 artylerzystów, 56 piechurów i sześciu pionierów. Ich wojennym domem był blok koszarowo-bojowy chroniony grubymi warstwami betonu, z
Najstarsze ślady osadnictwa na położonym nad Sołą wzgórzu zamkowym pochodzą z XI w. Gród, będący siedzibą kasztelana, jest po raz pierwszy wzmiankowany w 1179 r. W 1241 r został spalony w czasie najazdu mongolskiego.
Miasto Brzeszcze, położone niedaleko Oświęcimia, było w XIX w. galicyjską wioską. Zabudowa wsi skupiała się wokół folwarku, a jej mieszkańcy trudnili się głównie pracą na roli.
Wieś Ściborzyce położona jest w dolinie rzeki Dłubni, w pobliżu Imbramowic i Wysocic. Wymieniana jest w dokumentach w połowie XIII w., zapewne jednak powstała wcześniej, podobnie jak sąsiednie osady.
Krzeszowicka świątynia położona jest pomiędzy rynkiem miasta a pałacem Potockich, w otoczeniu drzew pobliskich parków: zdrojowego i miejskiego.
Na krakowskim Kazimierzu, nieopodal Wisły znajdują się zabudowania kościoła, klasztoru oraz szpitala Bonifratrów. Klasztor i kościół należały wcześniej do Zakonu Trójcy Świętej.
Wiek XIX, a zwłaszcza jego druga połowa to czas szybkiego rozwoju miast. Na ten proces wpływ miało kilka czynników, przede wszystkim uprzemysłowienie produkcji oraz rozwój transportu, głównie kolei.
Miejscowość Bejsce jest położona na północny wschód od Krakowa, w niewielkiej odległości od drogi prowadzącej do Sandomierza. Parafia w Bejscach wzmiankowana jest w dokumentach w latach 1325-1327, lecz jej początki sięgają zapewne XI w.
Nieopodal Barbakanu, na rogu ulic Basztowej i Zacisze jest usytuowany okazały budynek, będący obecnie siedzibą Marszałka i Wojewody Małopolskiego. Gmach ten powstał na początku XX w. dla pomieszczenia urzędów Starostwa Krakowskiego.
Wiek XIV w Krakowie był czasem niezwykłej aktywności budowlanej: prawie w tym samym czasie przebudowano katedrę wawelską, wzniesiono bazylikę Mariacką i dominikański kościół pw. Św. Trójcy oraz augustiański kościół św. Katarzyny i parafialny Bożego Ciała na Kazimierzu.
Na pograniczu ziemi krakowskiej i Śląska, po prawej stronie Wisły, znajduje się wieś Spytkowice. Wymieniona w dokumentach w 1228 r., należała od 1315 r. do księstwa oświęcimskiego, a od 1445 r. do księstwa zatorskiego.
Zator, położony nad Skawą w Kotlinie Oświęcimskiej, istniał jako wieś już w XII w. Prawa miejskie nadał mu w 1292 r. książę cieszyński Mieszko.
Krakowski ratusz przez kilka wieków zdobił Rynek Główny po zachodniej stronie Sukiennic. Był to budynek późnogotycki, ze schodkowymi szczytami, piętrowy, z wysoką wieżą.
Cystersów do podkrakowskiej Mogiły sprowadził biskup krakowski Iwo Odrowąż ok. 1225 r. Wkrótce potem rozpoczęli oni budowę kościoła pw. św. Wacława.
Pijarzy zostali sprowadzeni do Polski przez króla Władysława IV w 1642 r., a dzięki zezwoleniu Jana Kazimierza dwanaście lat później osiedlili się na krakowskim Kazimierzu.
Zespół budynków i urządzeń technicznych wodociągów miejskich „Bielany” usytuowany jest u podnóża Srebrnej Góry, po wschodniej stronie klasztoru Kamedułów. Zajmuje on niewielką działkę po północnej stronie ulicy Księcia Józefa oraz duży, rozciągający się wzdłuż Wisły teren po stronie południowej.
Nieopodal Niepołomic znajduje się wieś Staniątki, na miejscu której – jak głosi legenda – zatrzymał się w 996 r. św. Wojciech w drodze na dwór Bolesława Chrobrego.
Dom pod Globusem, jak nazwano krakowską siedzibę Izby Przemysłowo-Handlowej, mieści się na rogu ulicy Długiej i Basztowej. Jego charakterystyczną sylwetę z wieżą i globusem najlepiej widać u wylotu ul. Sławkowskiej.
Leżące w połowie drogi między Wieliczką a Bochnią Grodkowice wzmiankowane były już pod koniec XIV w. Od XV stulecia należały one rodu Zadorów-Lanckorońskich z Brzezia; w 1. poł. XVI w. wieś została na pewien czas wydzierżawiona królowej Bonie Sforzy.
Nieodległa od Krakowa wieś Łapczyca, położona nad Rabą, wspominana jest w dokumentach na początku XII w. jako uposażenie klasztoru w Tyńcu. Parafia w Łapczycy istniała na pewno już w latach 1325-1327, kiedy to znalazła się w wykazach świętopietrza.
Wzdłuż doliny rzeki Ropy malowniczo rozciągają się zabudowania wsi Szymbark. W XIV w. była ona tak znaczną i ludną osadą, że otrzymała prawa miejskie.
Zamek w Dębnie niedaleko Brzeska jest jednym z nielicznych zabytków świeckiej architektury polskiej późnego średniowiecza, który zachował pierwotny, prawie nie zmieniony wygląd.
Wieś Wysoka położona jest, jak sama nazwa wskazuje, wysoko: 580 metrów n.p.m., ok. cztery kilometry na południe od Jordanowa, a otaczają ją wzgórza Beskidu Żywieckiego. Źródła pisane wspominają o niej w 1581 r.
Stryszów jest położony w pobliżu Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej. W środkowej części wsi, na stoku opadającym ku rzece Stryszówce znajduje się dwór wzniesiony przypuszczalnie pod koniec XVI stulecia przez ówczesnego właściciela Stryszowa – Adama Suskiego.
Dogodne położenie Tarnowa na szlaku handlowym sprawiło, że wyrósł on na znaczący ośrodek gospodarczo-administracyjny i artystyczny. Przez wieki był miastem prywatnym, należącym do Leliwitów. Na północny zachód od Rynku znajduje się prostokątny plac Katedralny, przy którym stoi katedra, górująca wieżą nad miastem.
Na wysokim, lesistym wzgórzu nad Wisłą, na północ od wsi Babice znajdują się ruiny zamku zwanego Lipowcem. Najstarsze fragmenty wieży datowane są na koniec XIII lub początek XIV w. Istnienie zamku potwierdzają dokumenty z 1303 i 1308 r. dotyczące biskupa krakowskiego Jana Muskaty.
Branice to jedna ze starszych podkrakowskich miejscowości, leżąca na wschód od miasta. W dokumentach nazwę Branice wzmiankowano już w 1250 r., kiedy książę Bolesław Wstydliwy przyznał wojewodzie krakowskiemu, Klemensowi, prawo łowienia tutaj bobrów.
Wieliczka wspominana jest w dokumentach już w latach 1123-1127, a jej pierwsza lokacja miała miejsce w 1290 r. Prawa magdeburskie nadał miastu Kazimierz Wielki w 1368 r. i wtedy otoczono je murami obronnymi.
Sucha Beskidzka jest położona w dolinie Skawy, pomiędzy grzbietami Beskidu Makowskiego, Małego i Żywieckiego. Lokowana na prawie niemieckim w 1405 r., otrzymała prawa miejskie w 1896 r.
Stojący pośród wiekowych lip kościół parafialny w Sławkowie nosi podwójne wezwanie: Podwyższenia Krzyża Świętego oraz św. Mikołaja.
Gród Oświęcim istniał już w XII w., a prawa miejskie otrzymał ok. 1272 r. Z podziału księstwa cieszyńskiego dokonanego po 1315 r. powstało księstwo oświęcimskie, którym władał wówczas książę Władysław.
Miechów zawdzięcza swe powstanie zakonowi bożogrobców, założonemu w czasie wypraw krzyżowych. Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, jak brzmi jego pełna nazwa, miał za zadanie strzec Grobu Pańskiego w Jerozolimie i przybywających do niego pielgrzymów.
Z racji swego położenia i znaczenia Kraków był umacniany fortyfikacjami już od wczesnego średniowiecza. Kiedy w 1848 r. miasto włączono w granice cesarstwa austro-węgierskiego, znalazło się ono blisko granicy zaboru rosyjskiego i pruskiego.